Ο θρυλικός «Λευτέρ» σύμβολο δύο χωρών- Lefter Küçükandonyadis

«Ξέρω πως όταν πεθάνω θα τυλίξουν το φέρετρό μου με την ερυθρά ημισέληνο, αλλά η καρδιά μου θα είναι γαλάζια με σταυρό». Και όλα έγιναν όπως τα είχε προβλέψει ο Λευτέρης (Κιουτσούκ) Αντωνιάδης. Γιατί ήξερε ότι στη γείτονα τιμούν τους θρύλους...

Στην κηδεία του, η οποία έγινε στη γενέτειρά του Πρίγκηπο, από τον μητροπολίτη Προύσης Ελπιδοφόρο, τον τίμησαν με την παρουσία τους ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Εγκεμέν Μπαγίς.

                 Ο Λευτέρ με έναν άλλο θρύλο του τουρκικού ποδοσφαίρου τον Μετίν Οκτάυ.

Ο «Λευτέρ» αποτέλεσε μια ξεχωριστή μορφή της Πολίτικης Ρωμιοσύνης, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ηταν ο Ελληνας που αγαπήθηκε όσο κανένας άλλος από τους Τούρκους. Ενας από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές που έχει αναδείξει το παγκόσμιο ποδόσφαιρο και σύμβολο της Φενερμπαχτσέ.

Ο Λευτέρης Αντωνιάδης γεννήθηκε το 1925 στην Κωνσταντινούπολη από πατέρα Ελληνα ψαρά, μητέρα Τουρκάλα και είχε άλλα δέκα αδέρφια. Ο ένας ήταν τσαγκάρης και έμενε στην Ελλάδα. Την τέχνη την είχε μάθει στο Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου. Το μαγαζί ήταν Αχαρνών και Φιλιππίδου γωνία.

Το 1964, σε ηλικία 39 χρόνων, ο «Λευτέρ» έρχεται στη χώρα μας για να αναλάβει πόστο προπονητή σε κάποιον σύλλογο. Ο (τότε) πρόεδρος της ΑΕΚ, Αλέξανδρος Μακρίδης, του ζητάει να υπογράψει ένα αυτόγραφο. Ωστόσο, ήταν ένα κόλπο, αφού όπως αποδείχθηκε ήταν συμβόλαιο για να φορέσει τα κιτρινόμαυρα, έστω και στη δύση της καριέρας του. Τα πράγματα, όμως, δεν ήρθαν όπως τα περίμεναν οι απανταχού φίλοι του. Ενας τραυματισμός, στον αγώνα με τον Ηρακλή, έβαλε οριστικό τέλος στις ποδοσφαιρικές του φιλοδοξίες. Ακόμη και σε τέτοια ηλικία έδειξε πόσο χαρισματικός σκόρερ ήταν, αφού στα πέντε παιχνίδια που αγωνίστηκε σημείωσε δύο τέρματα. Εμεινε στην Ελλάδα, καθώς ανέλαβε το Αιγάλεω, στην πρώτη του απόπειρα ως προπονητής.

                                            Lefter Küçükandonyadis, Can Bartu , Şeref Has

Ο Λευτέρης Αντωνιάδης σύχναζε σε καφενείο του Π. Φαλήρου, με Κωνσταντινουπολίτες. Οι θαμώνες διαρκώς του ζητούσαν να λέει ποδοσφαιρικές ιστορίες. Κάποιοι από αυτούς έλεγαν ότι δυσκολευόσουν να καταλάβεις με ποιανού το μέρος ήταν. Το σίγουρο ήταν ότι αντιστεκόταν να «τουρκέψει» εντελώς, παρά το γεγονός ότι είχε τιμήσει τη φανέλα με την ερυθρά ημισέληνο, όντας αρχηγός της εθνικής ομάδας.

Οι ιθύνοντες της Φενερμπαχτσέ τον έπεισαν να ξαναπαίξει ποδόσφαιρο. Στη δεύτερη θητεία του εκεί, αντιμετώπισε την ΑΕΚ, σε φιλικό, στη Ν. Φιλαδέλφεια. Η Ενωση κέρδισε και ο «Λευτέρ» αστόχησε σε πέναλτι, φαινόμενο σπανιότατο γι' αυτόν. Στα 46 κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια, είδηση που έγινε πρωτοσέλιδο στις τουρκικές εφημερίδες.

                                                                                  1963 

Ο «Λευτέρ» λατρεύτηκε, παρά το γεγονός ότι ήταν χριστιανός. Αποτελούσε εξαίρεση στον θρησκευτικό κανόνα των Τούρκων. Μάλιστα, ήταν ο μόνος αθλητής που τολμούσε να φορέσει σταυρό στο στήθος, ενώ κατά το άκουσμα του εθνικού ύμνου της Τουρκίας, τον έβγαζε με περηφάνια έξω από τη φανέλα, χωρίς ποτέ κανείς να του πει κουβέντα. Ως προσωπικότητα εξέπεμπε μια λάμψη.

Τα τελευταία χρόνια ζούσε στην Πρίγκηπο, όπου τον είχαν επισκεφθεί αρκετοί εν ενεργεία ποδοσφαιριστές για έναν καφέ και για να ακούσουν, διά ζώσης, τα μυστικά της μπάλας. Ο Χακάν Σουκούρ τον έβλεπε πολύ συχνά. Το ίδιο ταξίδι είχε κάνει και ο Ντέμης Νικολαΐδης, όταν το 2004 η ΑΕΚ είχε ταξιδέψει στην Πόλη, για το φιλικό με τη Γαλατασαράι...

Η συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη

Ο Λευτέρης (Κιουτσούκ) Αντωνιάδης δεν έκρυψε ποτέ τις χριστιανικές του πεποιθήσεις. Αλλά και το Φανάρι έτρεφε μεγάλη εκτίμηση στο πρόσωπό του. Στο πλαίσιο του εορτασμού των 80 χρόνων της Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων (12 Ιουλίου 2004) υπήρξε μια ζεστή και πολύ ανθρώπινη συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Μόλις πληροφορήθηκε ο Λευτέρης πως έρχεται ο Παναγιώτατος για να τελέσει τον Εσπερινό, τον περίμενε σε καφενεδάκι της προκυμαίας, για να δεχθεί την ευλογία του. Με χαρά και ο Πατριάρχης μόλις αποβιβάστηκε και πληροφορήθηκε πως τον περιμένει ο Λευτέρης, έσπευσε να τον συναντήσει.

- Πατριάρχης: Σου εύχομαι υγεία!

- Λευτέρης: Να είστε καλά πάντοτε!

- Πατριάρχης: Κατεβαίνεις στην Πόλη;

- Λευτέρης: Οχι, δεν με αφήνει ο γιατρός (σ.σ. τα τελευταία χρόνια έχει υποβληθεί σε διάφορες εγχειρήσεις).

- Πατριάρχης: Κιουτσουκαντωνιάδης, Μπουγιουκαντωνιάδης! (δηλ. μικρός Αντωνιάδης, μεγάλος Αντωνιάδης)

- Λευτέρης: Κιουτσουκαντωνιάδης.

- Πατριάρχης (γέλια): Κιουτσουκαντωνιάδης, αλλά μεγάλος ποδοσφαιριστής.

- Λευτέρης: Σας παρακαλώ... (σ.σ. σε ένδειξη ταπεινότητας στον έπαινο από τον Πατριάρχη).

- Πατριάρχης: Και η Ομογένεια καμαρώνει μαζί σου...

- Λευτέρης: Να είστε καλά...

Οταν ο Λευτέρης έφτασε στην εκκλησία της Παναγιάς, οι επίτροποι του ναού έβαλαν μία καρέκλα κοντά στον θρόνο που χοροστατούσε ο Πατριάρχης, σε ένδειξη τιμής στον μεγάλο παλαίμαχο ποδοσφαιριστή της Ρωμιοσύνης της Πόλης. Επίσης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε επισκεφθεί τον Λευτέρη σε νοσοκομείο της Πόλης, στις 26 Δεκεμβρίου 2010, όταν είχε επιστρέψει από την Αθήνα, όπου βρισκόταν.

Από τη Φενέρμπαχτσε στη Φιορεντίνα και στην ΑΕΚ

Το ποδόσφαιρο κέρδισε τον «Λευτέρ» από μικρό. Αρχισε την καριέρα του στην Ταξίμσπορ, το 1941 και συνέχισε στη μεγαλύτερη ομάδα της Κωνσταντινούπολης, τη Φενέρμπαχτσε, στην οποία αγωνίστηκε από το 1947 μέχρι το 1964.

Με την «κίτρινη - μπλε ριγωτή φανέλα» φανέλα της έγινε ο θρυλικότερος ποδοσφαιριστής του τουρκικού ποδοσφαίρου, έχοντας απολογισμό 423 γκολ σε 615 συμμετοχές. Αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ (1953-54).

Κατέκτησε τρία πρωταθλήματα Τουρκίας (1959, 1961, 1964), ισάριθμα Κωνσταντινούπολης (1948, 1957, 1959) και δύο κύπελλα (1950, 1964).

Αγωνίστηκε 50 φορές στην τουρκική εθνική ομάδα, αν και επισήμως αναφέρονται 46 συμμετοχές, τις εννέα ως αρχηγός. Οι άλλες τέσσερις ήταν με την ολυμπιακή ομάδα. Μετείχε στην ολυμπιάδα του 1948 στο Λονδίνο και ήταν ο νεότερος ποδοσφαιριστής της Τουρκίας. Επαιξε και στους δύο αγώνες που έδωσε η Τουρκία: με Γιουγκοσλαβία (1-3) και Κίνα (4-0) και πέτυχε ένα γκολ.

Στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1954 σημείωσε δύο γκολ και επιλέχτηκε στη Μεικτή Κόσμου. Συνολικά πέτυχε 20 γκολ με την εθνική ομάδα. Υπήρξε ο πρώτος ποδοσφαιριστής της Τουρκίας που τιμήθηκε με το «Χρυσό μετάλλιο» της τουρκικής ομοσπονδίας.

Ο Αντωνιάδης ήταν ο πρώτος Τούρκος παίκτης που αγωνίστηκε στο εξωτερικό. Το 1951 πήρε μεταγραφή στη Φιορεντίνα και την επόμενη χρονιά έπαιξε στη γαλλική Νις. Το 1964 αγωνίστηκε σε πέντε αγώνες με την ΑΕΚ.

Ως προπονητής εργάστηκε αρχικά στο Αιγάλεω και στη συνέχεια στη Σούπερσπορ Γιουνάιτεντ του Γιοχάνεσμπουργκ. Το 1967 επέστρεψε στην Τουρκία, όπου δούλεψε διαδοχικά στις ομάδες: Σάμσουνσπορ, Ορντούσπορ, Μερσίν, Μπολούσπορ.

του Δημ. Λουκάκη από τη Καθημερινή

Η ταυτότητα του Λεφτέρ

Γεννήθηκε: 22 Δεκεμβρίου 1925 στη Πρίγκηπο

Πέθανε: 13 Ιανουαρίου 2012 στη Κωνσταντινούπολη

Εθνικότητα: Τούρκος

Θέση: Σέντερ φορ

Ύψος: 1μ67

Ομάδες

                                                                ΣΥΜ       ΓΚΟΛ

1941-43: Ταξίμ                                   90           75

1947-51: Φενέρ Μπαχτσέ             135         100

1951-52: Φιορεντίνα                      30           4

1952-53: Νις                                       12           2

1953-64: Φενερ Μπαχτσέ             480         323

1964-65: ΑΕΚ                                      5              2

1965: Φενερ Μπαχτσέ

Τίτλοι

Πρωτάθλημα Τουρκίας: 3 (1959,61,64)

Κύπελλο Τουρκίας: 1 (1964)

1ος σκόρερ στο πρωτάθλημα: 1 (1954)

Συμμετοχές στην εθνική Τουρκίας: 46

Γκολ με την εθνική: 21

Περίοδος: 1948-63

Συμμετοχές σε Μουντιάλ

1954 (11η): 3 αγώνες, 3 γκολ

Η προπονητική του καριέρα

1965: Αιγάλεω

1965-66: Σούπερ Σπορ Γιουνάϊτεντ-Γιοχάνεσμπουργκ

1966-67: Σάμσουν σπορ

1967-68: Ορντού σπορ

1968-69: Μερσίν Ιντμαμ Γιουρντού

1969-70: Μπολού σπορ

* To 1943 στρατεύτηκε. Υπηρέτησε τέσσερα χρόνια στον Τουρκικό στρατό κι ουσιαστικά άρχισε τη καριέρα του από τη Φενέρ Μπαχτσέ το 1947.

* Εφτά φορές ήταν αρχηγός της εθνικής Τουρκίας

* Όταν σταμάτησε το ποδόσφαιρο έργάστηκε για λίγο ως σχολιαστής στην εφημερίδα «Τερσουμάν».

* Στις 3 Μαΐου 2009 στο Καδή Κιόϊ, το προάστιο της Κωνσταντινούπολης αποκαλύφθηκε το άγαλμά του.

*Με τη Φενερ Μπαχτσέ έπαιξε σε 615 αγώνες και σημείωσε 323 γκολ

* Κιουτσούκ σημαίνει μικρός. Κι αυτό το Κιουτσούκ μπροστά από το επώνυμό του έγινε ένα με το όνομά του. Τον φώναζαν «μικρό» γιατί με το… ζόρι έφθανε το 1μ67 σε ύψος.

                                           Στην Πρίγκηπο με τις κόρες του Ρούλα και Αλίκη.

* Παντρεύτηκε κι απέκτησε τρία παιδιά. Κανένα όμως δεν ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο.

* Ένας δρόμος στη Πρίγκηπο φέρει το όνομά του.

* Οι Τούρκοι όταν έπαιζε μπάλα τον αποκαλούσαν «καθηγητή»

 Ο θρυλικός ποδοσφαιριστής της Φενέρμπαχτσε και της Τουρκίας απεβίωσε στο Αμερικανικό νοσοκομείο της Πόλης από πνευμονία και αναπνευστικά προβλήματα. 

Παρουσία του Ερντογάν η κηδεία του Λευτέρη Αντωνιάδη

Με το φέρετρό του να περνά πρώτα από το γήπεδο της Φενέρ Μπαχτσέ και με τον Ερντογάν να το ακολουθεί, κηδεύτηκε ο θρύλος του τουρκικού ποδοσφαίρου Λευτέρης Αντωνιάδης, στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πρίγκηπο.

Η επικήδεια λειτουργία τελέστηκε από τον Μητροπολίτη Προύσης κ. Ελπιδοφόρο, Ηγούμενο της Ι. Μ. Αγίας Τριάδος Χάλκης. Δηλώσεις έκανε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης.