Ο Μ. Κωνσταντίνος προσφέρει την Πόλη στη Θεοτόκο ( Ψηφιδωτό από την Αγία Σοφία)
Σύμφωνα με
τις πηγές και την ιστορική ανασύνθεση, οι τελετές για τα εγκαίνια της νέας
πόλης άρχισαν στις 2 Απριλίου 330. Ο αυτοκράτορας, συνοδευόμενος από τα μέλη
της αυτοκρατορικής αυλής, μετέβη στο κέντρο της νέας αγοράς που είχε χτιστεί (Φόρο του Κωνσταντίνου)· εκεί
πραγματοποιήθηκε τελετή «αφιέρωσης» της στήλης,
η οποία κατασκευάστηκε στο σημείο όπου, σύμφωνα με το θρύλο, ο Κωνσταντίνος
είχε δει το θείο όραμα που τον καθοδήγησε να οριοθετήσει τη νέα πόλη. Έπειτα από σαράντα μέρες εορτασμών και
επίδειξης της αυτοκρατορικής γενναιοδωρίας προς τους κατοίκους της πόλης, η
αυλή επέστρεψε στο ίδιο σημείο για την τοποθέτηση του αγάλματος του αυτοκράτορα
ως Ήλιου-Απόλλωνα στην κορυφή της στήλης. Η στήλη αυτή αποτελούσε στην ουσία
ένα είδος φυλαχτού για την πόλη: τα επτά τύμπανα από πορφυρό γρανίτη είχαν
μεταφερθεί από την Τροία, ενώ στα θεμέλιά
της λεγόταν ότι είχαν τοποθετηθεί αντικείμενα ιδιαίτερης συμβολικής αξίας τόσο
για τους χριστιανούς όσο και για τους εθνικούς. Συγκεκριμένα, είχε τοποθετηθεί
εκεί η πέτρα την οποία είχε χτυπήσει ο Μωυσής για να αναβλύσει νερό στην έρημο,
ψάθα από τα πανέρια με τα οποία οι μαθητές του Ιησού είχαν μεταφέρει τα ψωμιά
και τα ψάρια στο θαύμα της Γαλιλαίας, αλλά και το Παλλάδιο, δηλαδή το άγαλμα
της Αθηνάς που ο Αινείας είχε φέρει μαζί του στη Ρώμη από την Τροία. Το άγαλμα
του Κωνσταντίνου ως Ήλιου ήταν
καμωμένο από χρυσό. Παρά τους παγανιστικούς συμβολισμούς, επιχειρήθηκε,
πιθανότατα σε ελαφρώς μεταγενέστερη φάση, η σύνδεσή του με τη χριστιανική
παράδοση· έτσι θεωρήθηκε ότι περιείχε κομμάτι του Τίμιου Ξύλου και ότι οι επτά
ακτίνες που αποτελούσαν το στέμμα του έφεραν πυρήνες από τα επτά καρφιά που
είχαν χρησιμοποιηθεί στη Σταύρωση του Χριστού.
Αφού οι
παρευρισκόμενοι παρακολούθησαν την τοποθέτηση του αγάλματος στην κορυφή της
στήλης ψάλλοντας το «Κύριε», μετέβησαν στον Ιππόδρομο.
Ο Κωνσταντίνος ήταν ντυμένος με μεγαλοπρέπεια και, κατά τα λεγόμενα, φόρεσε
πρώτη φορά διάδημα στολισμένο με πολύτιμους λίθους και μαργαριτάρια. Πριν από
την έναρξη της αρματοδρομίας, στην αρένα μπήκε ένα άρμα με χρυσό άγαλμα του
Κωνσταντίνου που έφερε μικρό άγαλμα της Τύχης.
Το άρμα συνοδευόταν από τμήμα της αυτοκρατορικής φρουράς με τελετουργικές και
λαμπρές ενδυμασίες. Σύμφωνα με πηγές, επί τουλάχιστον 200 χρόνια, το άγαλμα
αυτό περιφερόταν κατά την επέτειο των εγκαινίων της πόλης μέσα στον Ιππόδρομο
και όλοι οι μετέπειτα αυτοκράτορες προσκυνούσαν τον ιδρυτή της πόλης.
Μετά την
πομπή αυτή, ο αυτοκράτορας μοίρασε χρήματα στο συγκεντρωμένο κόσμο. Ενδέχεται
ειδικά για την περίσταση να είχαν κοπεί νομίσματα και
αρκετοί μελετητές εικάζουν ότι επρόκειτο για τα νομίσματα με την προσωποποίηση
της πόλης και τη Νίκη. Οι
τελετές ολοκληρώθηκαν με τελετουργικές πομπές και παρελάσεις σε όλη την πόλη
καθώς και με θρησκευτική λειτουργία που πραγματοποιήθηκε στην Αγία Ειρήνη. Οι
πηγές, στο μεγαλύτερο μέρος τους χριστιανικές, δεν αναφέρουν συγκεκριμένες
παγανιστικές τελετές για τα εγκαίνια της πόλης, εκτός από την αφιέρωση της
στήλης. Είναι μάλλον απίθανο να μην έγιναν, αλλά φαίνεται ότι δεν περιλάμβαναν
θυσίες, αφού ο Κωνσταντίνος είχε ήδη φανερώσει την απέχθειά του προς αυτό το
είδος θρησκευτικής τελετής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου